Με βάση τις αλλαγές που επήλθαν ήδη από τον Ν. Κατρούγκαλου (πίνακες μεταβατικών ετών συνταξιοδότησης) για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς και με τις μετέπειτα τροποποιήσεις, είναι σε πολλές περιπτώσεις άκρως απαραίτητο ο ασφαλισμένος που θέλει να συνταξιοδοτηθεί να γνωρίζει την δυνατότητα χρήσης των πλασματικών ετών ασφάλισης.
Πλασματικά έτη είναι εκείνα όπου ο/η ασφαλισμένος/η μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε με καταβολή εισφορών είτε χωρίς καταβολή εισφορών προκειμένου να έχει έναν συγκεκριμένο ασφαλιστικό χρόνο μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο για να μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί με πιο ευνοϊκές διατάξεις.
Αλλαγές στην εξαγορά για τα πλασματικά έτη ασφάλισης θα έχουν αναδρομικά από 01/01/2020 οι μισθωτοί, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες προκειμένου να συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και να πάρουν είτε μόνο κύρια είτε και επικουρική σύνταξη.
Οι πλασματικοί χρόνοι που μπορούν να αναγνωρίσουν οι ασφαλισμένοι εξακολουθούν να είναι χωρίς μεταβολές, με την επισήμανση ότι όσοι είναι με εξαγορά θα συνυπολογίζονται διπλά, δηλαδή και για να συμπληρωθεί ο συνολικός χρόνος για συνταξιοδότηση αλλά και για προσαύξηση της σύνταξης ενώ οι δωρεάν πλασματικοί χρόνοι (π.χ. διάστημα κύησης-λοχείας για μητέρες, ανεργίας ή ασθένειας με επιδότηση) χρησιμοποιούνται μόνον για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και όχι για προσαύξηση σύνταξης.
Σύμφωνα με την ανωτέρω αναφερόμενη εγκύκλιο οι αναγνωρίσεις πλασματικών ετών για αιτήσεις από 01/01/2020 έχουν ως βάση υπολογισμού τις νέες ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες καθώς και για τους μισθωτούς που έχουν και ελεύθερο επάγγελμα. Με τις νέες κατηγορίες οι εισφορές των μη μισθωτών αποσυνδέθηκαν από το εισόδημα, γεγονός που επέτρεψε σε χιλιάδες ασφαλισμένους να επιλέξουν χαμηλότερη εισφορά και στους περισσότερους να έχουν την κατώτατη εισφορά σύνταξης με 155 ευρώ το μήνα.
Με βάση την εισφορά που έχουν επιλέξει κατά την αρχή του έτους στο οποίο πραγματοποιούν την αίτηση εξαγοράς πλασματικού χρόνου θα καθορίζεται και το κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου.
Πλασματικά έτη: Τι ισχύει για μισθωτούς
Για τις αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων από μισθωτούς ασφαλισμένους, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην εγκύκλιο του υπουργείου, ισχύουν τα εξής:
Οι μισθωτοί και μη μισθωτοί του e-ΕΦΚΑ εξακολουθούν και μετά την 01/01/2020 να έχουν τη δυνατότητα αναγνώρισης έως 7 πλασματικών ετών ασφάλισης από σπουδές, τέκνα, στρατιωτική θητεία, κενά ασφάλισης, ανεργία, ασθένεια κ.ά. Η εισφορά εξαγοράς αφορά στο σύνολο των αναγνωριζόμενων χρόνων ασφάλισης, για τους οποίους προβλέπεται η αναγνώρισή τους με εξαγορά (χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας, σπουδές, τέκνα, κενά διαστήματα ασφάλισης κ.λπ.).
Στην περίπτωση μισθωτών ασφαλισμένων για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα ασφάλισης καταβάλλεται εισφορά ίση με το ύψος του συνολικού ασφαλίστρου κύριας σύνταξης (ασφαλισμένου και εργοδότη), που είναι 20% επί των ασφαλιστέων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή της αίτησης αναγνώρισης. Σε περίπτωση που δεν προκύπτει πλήρης ασφάλιση, τότε η εισφορά αναγνώρισης υπολογίζεται επί του κατώτατου μισθού (20% επί των 650 ευρώ = 130€ ανά μήνα εξαγοράς).
Για τις αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων από ελεύθερους επαγγελματίες αυτοαπασχολούμενους με παράλληλη απασχόληση και αγρότες, η εγκύκλιος αναφέρει τα εξής:
Από 01/01/2020 οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα ασφάλισης καταβάλλουν την ασφαλιστική εισφορά που αντιστοιχεί στην κατηγορία που έχουν επιλέξει κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Σε περίπτωση που υποβληθούν περισσότερες από μία αιτήσεις (για παράδειγμα μία για την αναγνώριση χρόνου σπουδών και δεύτερη για την αναγνώριση χρόνου παιδιών), τότε η εισφορά αναγνώρισης υπολογίζεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος στην πρώτη αίτηση.
Σε περίπτωση πολλαπλής μη μισθωτής απασχόλησης, ο ασφαλισμένος καταβάλλει για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα ασφάλισης την εισφορά που καταβάλλεται για την κύρια σύνταξη με υποχρέωση να καλύπτεται το ελάχιστο ποσό των 155 ευρώ το μήνα.
Πώς δίνεται έκπτωση 2%
Για το σύνολο των ασφαλισμένων, μισθωτών και μη μισθωτών, αν η εξόφληση της εξαγοράς γίνει εφάπαξ γίνεται έκπτωση 2% για κάθε συμπληρωμένο 12μηνο αναγνώρισης. Ενώ εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης. Δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί παρακράτηση της οφειλής εξαγοράς πλασματικού χρόνου από το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης σε ποσοστό έως 25%.